“We hebben absoluut geen controle over wat ons overkomt in het leven, maar waar we wél volledige controle over hebben, is hoe we daarop reageren.”
— Viktor Frankl
Deze quote is me altijd bijgebleven. Ze herinnert me eraan dat er – zelfs in de meest vreemde en chaotische tijden – een plek van stilte is die we kunnen bereiken: het oog van de storm.
Maar hoe kom je daar?
Een krachtige manier is om de rol aan te nemen van de “detached observer” (afstandelijke waarnemer). Afstandelijk betekent hier letterlijk “op afstand”. In plaats van midden in het spel te staan, neem je als het ware plaats op de tribune. Van daaruit kun je observeren. Je ziet het hele speelveld. Je bent niet langer gevangen in de chaos, maar kijkt ernaar met een beetje afstand. En juist met die afstand komt er rust. De emoties zakken. Het lawaai wordt zachter. Er ontstaat overzicht.
De afstandelijke waarnemer worden van je eigen geest betekent dat je een stap terugzet van de constante stroom aan gedachten en emoties, en die bekijkt met nieuwsgierigheid in plaats van oordeel. Je begint patronen te zien – de verhalen die je jezelf vertelt, de gewoonten die je hebt opgebouwd, de overtuigingen die je met je meedraagt.
Die verschuiving, van speler naar waarnemer, is geen vorm van passiviteit of onverschilligheid. Het is een bewuste keuze: een stap terug doen om beter te begrijpen wat er werkelijk gebeurt.
Voor mij is dit een van de belangrijkste leiderschapsvaardigheden: leren herkennen wanneer je overweldigd raakt in het moment, kiezen om te pauzeren, te ademen en even uit te zoomen.
Want juist in die stille momenten van observatie ontstaat inzicht.
Je begint patronen te herkennen. Je begrijpt je eigen reacties, je triggers, je aannames.
Je ziet wat werkt, en wat niet.
En vanuit die plek kun je terugkeren naar het speelveld – niet alleen als deelnemer,
maar als een bewuste leider van je eigen leven.
In de afgelopen jaren, in mijn werk als leiderschapscoach en trainer, heb ik zowel het voorrecht als de uitdaging gehad om mezelf voortdurend te trainen in deze vorm van zelfbewustzijn.
Wat voor mij werkt, zijn micro-momenten van stilte door de dag heen: korte pauzes om bij mezelf in te checken. Om op te merken wanneer ik in een niet-helpend patroon terecht ben gekomen. Dat kan een golf van zelftwijfel zijn, angst om te falen, de spanning van een conflict, of simpelweg een gevoel van overweldiging.
Vroeger zouden deze gedachten en gevoelens het overnemen zonder dat ik het doorhad.
Nu leer ik ze eerder op te merken. Niet perfect, en niet altijd meteen, maar vaak genoeg om verschil te maken.
En als ik het wél opmerk, verschijnt er een zachte, wetende glimlach op mijn gezicht—
een stille erkenning: ik ben weer terug. Ik reageer met intentie, niet op de automatische piloot. Ik maak een bewuste keuze. En daarin ligt voor mij de essentie: leiderschap van binnenuit.
View comments
+ Leave a comment